Ιστορικό Ναού

Στον Άγιο Παντελεήμονα από πολύ παλιά διοργανώνονταν και τελούνταν επίσης (μέχρι να ολοκληρωθούν οι χώροι εκδηλώσεων της Μονής) και οι εκδηλώσεις για την Εορτή της ημέρας των Γενεθλίων του Τιμίου Προδρόμου Προφήτου και Βαπτιστού του Χριστού Αγίου Ιωάννου Βαζελώνα κάθε 24 Ιουνίου, όπου λίγο ακριβώς παραπάνω από τον Άγιο Παντελεήμονα, την δεκαετία του 1970 έγινε η ανιστόρηση και η ανέγερση του Μοναστηρίου.

Ιστορικές πληροφορίες και διηγήσεις κατοίκων και άλλων επισκεπτών για τον Άγιο Παντελεήμονα, αναφέρουν πέρα από την παρουσία του Αγίου με θαύματα του και πως ο Άγιος Παντελεήμων προστατεύει τον χώρο του και δεν αφήνει κανέναν να βγάλει κάτι έξω από αυτόν (περίφραξη) και αν κάποιος το κάνει θα νιώσει την χάρη και την δύναμη του Αγίου και σίγουρα θα το επιστρέψει.

Δεν είναι τυχαίο μάλιστα και το γεγονός πως το εξωκκλήσι αυτό του Αγίου Παντελεήμονος για πάνω από έναν αιώνα πιο πίσω περίπου το σεβάστηκαν και το «τίμησαν» ακόμα και οι Τούρκοι χωρίς να το πειράξουν.
Κατά προφορική παράδοση και πληροφορίες κατοίκων επί Τουρκοκρατίας υπήρχε ο χώρος αυτός (πάρκο σημερινό) του Αγίου Παντελεήμων με παρεκκλήσι και Ιερό Ναό προς Τιμήν του, με την ονομασία Βακούφ(ι)κο (Βακούφι-α) και ήταν (και είναι) ο Ιερός Τόπος του Αγίου.

Αργότερα με τον ξεριζωμό των Προσφύγων από τον Πόντο και τον ερχομό τους εδώ το 1922-1923, οι εγκατασταθέντες πρόγονοι των σημερινών κατοίκων συνέχισαν ως Χριστιανοί να Τιμούν τον Άγιο Παντελεήμων και να τον ευλαβούνται.
Κατά το 1950 με 1960 (ίσως λίγο νωρίτερα ή λίγο αργότερα) χτίστηκε το πρώτο εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονος στο χώρο.
Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια στο όμορφο πάρκο του Αγίου Παντελεήμονος, με πρωτοβουλία του ιερέα της Ενορίας του Αγίου Δημητρίου και της Επιτροπής της Εκκλησίας όπου ανήκει και το εξωκκλήσι και με πολλούς εθελοντές κατοίκους ο Ναός ανακατασκευάστηκε και έγινε πέτρινος, κάνοντας τον ακόμα πιο ωραίο σε συνδυασμό με το τοπίο και την φύση.

Το ίδιο έγινε και για την Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Βαζελώνα και τον αύλειο χώρο της με την συμβολή του Σωματείου Αγίου Ιωάννου Βαζελώνος και στο εξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής και τον χώρο σε αυτό, με την μόνη διαφορά πως στο τελευταίο η ανακατασκευή του δεν περιελάμβανε χτίσιμο με πέτρα.

Σε αυτά τα δεκαπέντε χρόνια με ενέργειες κατοίκων εγκαταστάθηκαν και ελάφια (πλατώνι ή έλαφος - Dama dama) στον περιφραγμένο χώρο του Αγίου Παντελεήμονος, τα οποία δίνουν και έναν ακόμα έξτρα τόνο ομορφιάς και χαράς στον πανέμορφο αυτό χώρο, που αν και θέλει πολύ δουλειά για να αξιοποιηθεί και να περιποιηθεί, ξεχωρίζει για την ομορφιά του και την ηρεμία που προσφέρει σε όσους το επισκεφτούν.

Στο πάρκο του Αγίου Παντελεήμονος υπάρχουν ακόμα και χελώνες, σκίουροι, σαύρες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, διαφόρων ειδών πουλιά και τρεχούμενα νερά που με τους ήχους τους δίνουν μια εξωτική αίσθηση, καθώς και μια λιμνούλα με πολλά ψάρια (γριβάδια) και περπατώντας περιμετρικά και μέσα στο πάρκο συναντάς διάφορα είδη φυτών και δένδρων.

Το 2021 δημιουργήθηκαν όμορφες λιμνούλες με γεφυρούλες, καταρράκτες, νεροτροχούς, από νερά πηγών του βουνού που συγκεντρώθηκαν για να "φιλοξενήσουν" ψάρια Κοί.

Θα μπορούσε να αποτελέσει και χώρος έρευνας βιοποικιλότητας του οικοσυστήματος της περιοχής και του συγκεκριμένου χώρου.
Παλαιότερα στην λιμνούλα κολυμπούσαν και πάπιες που άφησαν εκεί κάτοικοι και μπορούσες να τις ταΐσεις και αυτές.
Έτσι λοιπόν μικρά και «μεγάλα» παιδιά μπορούν να θαυμάσουν τα όμορφα και χαριτωμένα ελαφάκια, πάντοτε με προσοχή όμως ιδιαίτερα για τα μικρά παιδάκια με την επίβλεψη των γονιών τους, να ταΐσουν τα ψαράκια και να χαρούν τον χώρο και τον χρόνο τους σε αυτό το ωραίο μέρος.

Με όλα αυτά ο χώρος πλέον έχει γίνει γνωστός και πέρα από τα σύνορα του Αγίου Δημητρίου, της περιοχής του πρώην Δήμου Ελλησπόντου και του Δήμου Κοζάνης, για αυτό και όλους του μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού μέχρι και τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου ακόμα, επισκέπτες και προσκυνητές έρχονται από διάφορα μέρη για να θαυμάσουν τις ομορφιές του, μιας και αποτελεί πόλος έλξης και όμορφος προορισμός.

Τα χρόνια πέρασαν και το μόνο που άλλαξε την Πρωτομαγιά πάνω από το χωριό του Αγίου Δημητρίου Ελλησπόντου Κοζάνης είναι ίσως ότι κάτοικοι, συγχωριανοί και επισκέπτες (περισσότεροι πια) έρχονται για να ψήσουν και να χαρούν μόνο και όχι για να περάσουν όμορφα έπειτα από τις εργατικές εκδηλώσεις της ιστορικής ημέρας αυτής…

Ίσως και να λιγόστεψαν και τα παιχνίδια σε σχέση με παλαιότερα, αλλά σημασία έχει ότι όλοι πηγαίνουν εκεί για να ξενοιάσουν και να «ανασάνουν» από την καθημερινότητα ξεχνώντας έστω για λίγο τα προβλήματα τους αναπνέοντας καθαρό αέρα.

Εθελοντές κάτοικοι του χωριού Αγίου Δημητρίου «προστατεύουν», περιποιούνται και φροντίζουν τον χώρο, κάνουν καθαρισμούς, δενδροφυτεύσεις και εργασίες συντήρησης, αποκατάστασης και πρόσθεσης ειδών για ξεκούραση και αναψυχή με όσα μέσα διαθέτουν, ταΐζουν τα ελαφάκια (ιδιαίτερα την χειμερινή περίοδο) και τα ψάρια καθαρίζοντας την λιμνούλα, με δικές τους πρωτοβουλίες και ενέργειες και με όση βοήθεια βρίσκουν από την Τοπική Κοινότητα.

Η αλήθεια είναι πως η αδιαφορία των Τοπικών Αυτοδιοικήσεων (Α΄&Β΄ βαθμού - εκτός ορισμένων εξαιρέσεων) είναι αδικαιολόγητη τα προηγούμενα χρόνια για έναν χώρο Ιερό και όμορφο όπως αυτού του Αγίου Παντελεήμονος και οι κάτοικοι περιμένουν με ανυπομονησία τα αποτελέσματα από τις προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια και τις δεσμεύσεις που έχουν συμφωνηθεί να γίνουν πράξη έτσι ώστε να αξιοποιηθεί ο χώρος αυτός.

Το Τοπικό Συμβούλιο Νέων Ελλησπόντου Κοζάνης σε συνεργασία με την Ενορία του Αγίου Δημητρίου, με την Τοπική Κοινότητα Αγίου Δημητρίου, με το Σωματείο Αγίου Ιωάννου Βαζελώνος, με τον Σύλλογο Ανέργων και Ανάπτυξης Αγίου Δημητρίου – Ρυακίου και με τους εθελοντές κατοίκους, κάνουν ενέργειες και παίρνουν πρωτοβουλίες, έτσι ώστε ο χώρος να αξιοποιηθεί και να διατηρείται σε όσο το δυνατόν καλή κατάσταση, αλλά και για την περιποίηση, την φροντίδα και την βιωσιμότητα των ζαρκαδιών.

Άγιος Παντελεήμων Ο Μεγαλομαρτυς και Ιαματικος (305)

Ημερομηνία εορτής:  27 Ιουλίου

Γαλακτόμικτον, Μάρτυς, αἷμα σῆς κάρας, Δι' ἣν ὑδατόμικτον ὁ Χριστὸς χέει. Φάσγανον ἑβδομάτῃ λάχεν εἰκάδι Παντελεήμων.

Βιογραφία Ο Άγιος Παντελεήμων (Παντελέων το πρότερον όνομα) καταγόταν από τη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας και έζησε στα χρόνια του Μαξιμιανού (286 - 305 μ.Χ.). Πατέρας του ήταν ο Ευστόργιος, ο οποίος ήταν εθνικός και μετά τις νουθεσίες του γιου του έγινε χριστιανός. Μητέρα του ήταν η Ευβούλη, η οποία προερχόταν από χριστιανική οικογένεια (βλέπε 30 Μαρτίου). Εκπαιδεύτηκε στην ιατρική από τον Ευφρόσυνο και κατηχήθηκε στη χριστιανική πίστη και βαπτίσθηκε από τον πρεσβύτερο Ερμόλαο (βλέπε 26 Ιουλίου) που ήταν ιερέας της Εκκλησίας της Νικομήδειας. Κάποια στιγμή όταν οχιά δάγκωσε έναν νεαρό και ουσιαστικά τον θανάτωσε ο Άγιος Παντελεήμονας επικαλούμενος τον Χριστό τον ανάστησε. Αφορμή του μαρτυρίου του στάθηκε ένα ακόμα θαύμα του Αγίου. Κάποτε είχε θεραπεύσει έναν τυφλό, ο οποίος και ανέφερε το γεγονός της θεραπείας του στον βασιλιά, λέγοντάς του ότι τον θεράπευσε ο Παντελέων στο όνομα του Χριστού, στον οποίο και ο ίδιος πλέον πίστευε. Ο βασιλιάς αφού τον άκουσε, αμέσως διέταξε και τον αποκεφάλισαν. Ο ίδιος ο Παντελέων προσήχθη στον βασιλιά, ο οποίος διέταξε τον βασανισμό του με σκοπό την άρνηση της πίστεώς του. Ο Άγιος βασανίσθηκε σκληρά με διάφορους τρόπους, όμως δεν υπέκυψε στις πιέσεις αφού ο Κύριος εμφανίσθηκε μπροστά του με τη μορφή του πνευματικού του Ερμόλαου και του έδωσε θάρρος. Τέλος διατάχθηκε ο αποκεφαλισμός του και τότε ακούστηκε φωνή από τον ουρανό που τον καλούσε όχι ως Παντελέοντα αλλά ως Παντελεήμονα. Μόλις όμως ο δήμιος άπλωσε το χέρι του για να κόψει με το σπαθί του το κεφάλι του Αγίου, το σπαθί λύγισε και το σίδερο έλιωσε σαν κερί. Μπροστά σε τέτοιο θαύμα και οι παραβρισκόμενοι στρατιώτες έγιναν χριστιανοί. Τότε ο Άγιος εκουσίως παραδόθηκε στο μαρτύριο. Λέγεται ότι από τη πληγή του δεν έτρεξε αίμα αλλά γάλα και το δέντρο της ελιάς, στο οποίο τον είχαν δέσει καρποφόρησε ξαφνικά.

Ἀπολυτίκιον  Ἦχος γ’. Ἀθλοφόρε Ἅγιε, καὶ ἰαματικὲ Παντελεῆμον, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν. Κοντάκιον Ἦχος πλ. α’. Μιμητὴς ὑπάρχων τοῦ ἐλεήμονος, καὶ ἰαμάτων τὴν χάριν παρ᾽αὐτοῦ κομισάμενος, ἀθλοφόρε καὶ Μάρτυς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, ταῖς εὐχαῖς σου τὰς ψυχικὰς ἡμῶν νόσους θεράπευσον, ἀπελαύνων τοῦ ἀεί, πολεμίου τὰ σκάνδαλα, ἐκ τῶν βοώντων ἀπαύστως· Σῶσον ἡμᾶς Κύριε. Κάθισμα Ἦχος πλ. δ'. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον. Μαρτυρήσας γενναίως ὑπὲρ Χριστοῦ, καὶ τὴν πίστιν κηρύξας τῷ σῷ πατρί, ἀνείλκυσας πανεύφημε, τοῦ βυθοῦ τῆς ἀγνοίας, καὶ τυράννων μὴ πτήξας, τὸ ἄθεον φρόνημα, τῶν δαιμόνων κατῄσχυνας, τὸ ἀνίσχυρον θράσος· ὅθεν καὶ τὴν χάριν, ἐκ Θεοῦ ἐκομίσω, ἰᾶσθαι νοσήματα, τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, Παντελεῆμον πανεύφημε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Ὁ Οἶκος Τοῦ Ἀναργύρου τὴν μνήμην, τοῦ γενναίου τὴν ἄθλησιν, τοῦ πιστοῦ τὰς ἰατρείας, εὐσεβῶς ὑμνήσωμεν φιλόχριστοι, ἵνα λάβωμεν ἔλεος, μάλιστα οἱ βορβορώσαντες, ὡς κἀγώ, τοὺς ἑαυτῶν ναούς· ψυχῶν γὰρ καὶ σωμάτων ὁμοῦ τὴν θεραπείαν περέχει. Σπουδάσωμεν οὖν, ἀδελφοί, ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν ἔχειν τοῦτον ἀσφαλῶς, τόν ῥυόμενον ἐκ πλάνης τοὺς βοῶντας ἀπαύστως· Σῶσον ἡμᾶς Κύριε. Μεγαλυνάριον Ῥεῖθρα ἰαμάτων ὡς ἐκ πηγῆς, χάριτι θαυμάτων, βρύει χρῄζουσι δωρεάν, ὁ Παντελεήμων, ὁ πάνσοφος ἀκέστωρ· οἱ ῥώσεως διψῶντες δεῦτε ἀρύσασθε σε.